بهره‌گيري از سؤالات

پس از برگزاري امتحانات، جمله اي کاش سؤالات را از قبل مي‌دانستم، سخن حسرت‌آميزي است که بسيار شايع و رايج است ! با برنامه‌ريزي مختصري مي‌توانيد تشخيص دهيد که سؤالات امتحاني چه مي‌تواند باشد. با تهيه يک بانک سؤال شخصي براي خود، به راحتي مي‌توانيد به اين مهم دست يابيد. اين کار را مي‌توانيد به کمک يک کتابچه جيبي يا روي کارت‌هاي فهرست شده انجام دهيد. همچنين مي‌توانيد نکاتي را نيز در قسمت ضميمه يا زير صفحه يا کارت‌هاي خود اضافه کنيد تا در هنگام نياز، اين نکات به ذهن شما يادآوري لازم را در اين زمينه بکنند. پيشنهادهاي زير به شما کمک خواهد کرد تا مطالب بانک سؤال خود را تهيه کنيد و از آنها استفاده لازم را ببريد.

1- بانک سؤالي براي خود بسازيد

با نگاهي به يک صـفـحـه از يادداشت‌هاي خود يا يک صفحه کتاب، از خود بپرسيد: واقعاً از من انتظار مي‌رود که با اين مطالب چه کنم؟ سپس سؤالاتي را که ممکن است از شما پرسيده شود، به صورت خلاصه و دقيق و به تعداد زياد بنويسيد. اگر در تمام دوره مطالعاتي‌تان بانک سؤال تهيه کنيد، خواهيد توانست به هر سؤال منطقي، پاسخ دهيد؛ بدين ترتيب، نه تنها سؤالاتي که در امتحان مي‌آيد، بلکه تمامي سؤالات، منطقي است.

2- سؤالاتي از نمونه‌هايي که در کلاس کار شده يا مطالعات خاصي که در کلاس انجام شده است، گردآوري و ذخيره کنيد

سؤالات را از پاسخ‌ها و کارهاي مربوط به درس، جدا کنيد؛ بدين ترتيب، به سؤالات پرداخته‌ايد، بدون اينکه خود را از شانس فکر کردن به پاسخ آنها محروم کنيد (اگر پاسخ سؤالات در معرض ديد باشد، چشم‌ها خود به خود به طرف پاسخ منحرف مي‌شود).

3- سؤالاتي از تکاليف منزل يا کارهاي تعيين شده از سوي استاد، گردآوري و ذخيره کنيد

چنين سؤالاتي، نمونه سؤالاتي هستند که در امتحان خواهد آمد. سؤالات را از راه حل‌ها و تکاليف خود جدا کنيد؛ به طوري که بتوانيد بدون آمادگي قبلي، از خود آزموني بگيريد.

4- سؤالات امتحانات قبلي را گردآوري و ذخيره کنيد. مي‌توانيد ترتيبي دهيد تا آنها را بخريد

بهتر است که هر چه زودتر اين کار را انجام دهيد؛ هر چند که در حال حاضر قادر به پاسخگويي به آنها نباشيد. در حقيقت، بسيار مفيد است که قبل از آماده کردن يک مبحث، سؤالات مربوط به آن درس را در ذهن خود داشته باشيد. انجام اين کار، توانايي و تسلطتان را نسبت به اطلاعاتي که شما را قادر به پاسخگويي به سؤالات مي‌کند، بالا مي‌برد.

5- از سرنخ‌ها و تذکرات و اشارات استادان خود استفاده کنيد

اغلب در کلاس احساس مي‌کنيد که بر مطلبي به شدت تاکيد مي‌شود. اين مطلب ممکن است سرنخي باشد که نشان مي‌دهد آن مطلب مهم است. زير و بم صدا، حالت چهره و تکرار يک مطلب، حاکي از اشاراتي است به مطالبي که ارزش توجه خاص دارد. اين سرنخ‌ها را به سؤال تبديل کنيد تا بتوانيد با استفاده از آنها خود را بيازماييد.

6- از تمرين‌ها و مسايل کتاب‌هاي درسي مرتبط و مناسب استفاده کنيد

از تمرين‌ها و مساله‌هاي کتاب‌هاي درسي مرتبط با دروسي که آنها را مطالعه مي‌کنيد، نيز استفاده کنيد؛ به خصوص نمونه‌هاي کار شده و حل شده آن. مراقب باشيد که به پاسخ‌ها نگاه نکنيد. نکات مربوط را جدا کنيد و به بانک سؤالات خود اضافه کنيد. همچنين ضميمه‌اي به آن اضافه کنيد تا به شما يادآوري کند تا در کجا بايد به دنبال راه حل سؤالات خود بگرديد.

7- براي طرح سؤال با همکلاسان خود کار کنيد

اگر سه نفر از شما پنج دقيقه بنشينيد و هر کدام ده سؤال مهم طرح کنيد و سؤالات طرح شده را بين خود ردّ و بدل کنيد، خيلي بيشتر از ده سؤال مهمي که به فکر خود شما رسيده است، سؤال کافي در دسترس خويش خواهيد داشت. اين سؤالات را نيز به بانک سؤال خود اضافه کنيد.

8- به کمک بانک سؤال، خود را بيازماييد

مي‌توانيد در ظرف چند دقيقه خود را بيازماييد؛ ضمن آنکه مي‌توانيد مدت طولاني‌تري را براي انجام اين کار در نظر بگيريد. فقط چند دقيقه لازم است تا نگاهي اجمالي به ۲۰ سؤال بيندازيد و ببينيد که به کدام يک از آنها نمي‌توانيد پاسخ دهيد. خيلي مفيد است که چنين سؤالاتي را بيابيد. حالا مي‌توانيد راه‌هاي مختلفي را براي دست و پنجه نرم کردن با آنها پيدا کنيد.

9- از ديگران بخواهيد تا شما را بيازمايند

اگر فرد ديگري از شما سؤال بپرسد، ديگر نمي‌توانيد خود را با گفتن من واقعاً مي‌توانم به اين سؤال پاسخ دهم، ولي ... گول بزنيد. هر زمان که امکان داشت، با همکلاسان خود کار کنيد، از يکديگر آزمون بگيريد و پاسخ‌هاي خود به سؤالات طرح شده را در معرض قضاوت يکديگر قرار دهيد.

10- امتحانات، آمادگي شما را در پاسخگويي به سؤالات اندازه‌گيري مي‌کند

از روز اول، بخشي از هر جلسه درس و مطالعه را به تمرين سؤالات اختصاص دهيد تا قادر به پاسخگويي به تمام سؤالات باشيد.

برگرفته از: 500 نکته درباره مطالعه. تاليف فيل ريس (1391). ترجمه بيتا عسگري. تهران. انتشارات مدرسه.