1- مديريت زمان

يکي از مهم‌ترين موارد مديريت کنکور، مديريت زمان است. ما بارها در مقالاتي که در اين نشريه درباره کنکور نوشته‌ايم، به مديريت زمان و اهميت آن براي کنکور اشاره کرده‌ايم؛ با اين همه، هر چه از مديريت زمان بگوييم باز هم کم است. مديريت زمان، يعني اينکه شما بتوانيد از زمان خود به بهترين نحوي به منظور مطالعه براي کنکور استفاده کنيد. يکي از باارزش‌ترين دارايي هاي يک داوطلب، زمان است. براي بسياري از افراد عادي شده است که وقت خود را هدر بدهند و تلاشي هم براي استفاده از آن نکنند؛ اما براي يک داوطلب کنکور، که وقت محدودي براي رسيدن به يک هدف بزررگ دارد، موضوع هدر دادن وقت مي‌تواند بسيار زيان بخش باشد.

مديريت زمان، اصلاً سخت نيست. اگر خود را ملزم کنيد که به موقع شروع به انجام کاري کنيد، قادر خواهيد بود که به نحو احسن آن را تا پايان مديريت کنيد؛ پس اگر مي‌خواهيد که زمانتان در طي آمادگي براي کنکور، از دست نرود، سعي کنيد که يک برنامه‌ريزي درست داشته باشيد و براي هر روز، هفته، ماه و طول سال آمادگي براي کنکور، براي خود برنامه‌ريزي کنيد تا بتوانيد با سرعت بالايي مطالعه کنيد و علاوه بر آن، وقت کافي هم براي انجام همه کارهايتان داشته باشيد.

2- مديريت منابع

به عنوان يک داوطلب، زماني مي‌توانيد موفق‌تر باشيد که بدانيد براي کنکور بايد چه منابع و کتاب‌هايي را چه وقت و چگونه مطالعه کنيد. اولويت‌بندي، مهارتي ضروري، اما دشوار و حساس است که در بسياري از مواقع، ما را ترغيب مي‌کند با استفاده از مديريت و مهارت‌هاي مشابه، توانمندي خود را افزايش دهيم و در آن زمينه تصميم درستي بگيريم. يکي از مشکلات بزرگي که بسياري از داوطلبان در طي ايام آمادگي براي کنکور دارند، توانايي نداشتن در مديريت منابع کنکور است. داوطلب، کوهي از کتاب‌ها و جزوه‌هاي مختلف را جمع مي‌کند، بدون آنکه بداند که کدام يک از اين منابع در اولويت هستند؛ علاوه بر آنکه مطالعه اين منابع نيز نياز به وقت زيادي هم دارد، و چون بيشتر مطالب آن تکراري است، باعث هدر رفتن وقت نيز مي‌شود.

يکي ديگر از جنبه‌هاي مديريت منابع کنکور، اين است که شما داوطلب گرامي بدانيد و تصميم بگيريد که در مقاطع مختلف و با توجه به زماني که در دست داريد، مطالعه کدام منابع را در اولويت قرار دهيد و از کدام يک از آنها صرف نظر کنيد؛ مثلاً وقتي از برنامه هفتگي عقب مي‌مانيد، تست زني را کمتر کنيد يا اينکه در پايان دور اول، وقتي زمان کم آورديد، با توجه به بودجه بندي کنکور، برخي از مباحثي را که از آنها سؤال کمتري مي‌آيد، حذف کنيد. در طي فرصت‌هاي آمادگي براي کنکور، به کارهايي که زودتر بايد انجام شوند، توجه جدّي داشته باشيد و روي آنها تمرکز کنيد. هدفمند باشيد و به خاطر بسپاريد که انجام کارهاي کوچکتري که ارزش زيادي دارند، بهتر از انجام کارهاي زيادي هستند که شايد خيلي هم برايتان فايده‌اي نداشته باشند.

3- مديريت مطالعه

يکي از مشکلاتي که بسياري از داوطلبان با آن مواجه هستند، چگونگي مطالعه براي کنکور است. در برخي از موارد، ديده مي‌شود که داوطلب به اين موضوع علاقه‌مند است، هدف دارد و وقت مي‌گذارد، اما نمي‌داند که چگونه مطالعه کند و درس بخواند. شما عزيزان بايد توجه داشته باشيد که براي کنکور، ابتدا بايد يک مطالعه اوليه داشته باشيد و زير نقاط مهم و اصلي را خط بکشيد و خلاصه‌برداري کنيد، و حتي کنار مطالب کتاب نيز نکاتي را با رنگ‌هاي مختلف بنويسيد و آن را براي دوران جمع‌بندي خود نگه داريد. در مديريت مطالعه، تکرارها و مرورها را فراموش نکنيد. هنگام مرورهاي هفتگي و ماهيانه و در نهايت، در دوران جمع‌بندي، هر آنچه را که قبلاً خلاصه کرده‌ايد، دوباره بخوانيد و در همين حين، تست‌زني نيز داشته باشيد، و سرانجام در هفته‌هاي پاياني، تست‌زني سرعتي را در برنامه خود لحاظ کنيد. با اين سبک مطالعه، مطمين باشيد که بخش بسيار زيادي از آنچه را که مطالعه کرده‌ايد، فراموش نخواهيد کرد.

4- مديريت مکان

براي يک داوطلب کنکور، مکان مطالعه نيز اهميت بسيار زيادي دارد. داوطلبي مي‌تواند در منزل و حتي در ميان سر و صدا هم درس بخواند و داوطلب ديگر حتماً بايد در سکوت و آرامش مطالعه کند. داوطلبي در کتابخانه و ديگري عادت دارد که در پارک درس بخواند. به عادات مطالعه خود نگاه کنيد و ببينيد که جزو کدام دسته از داوطلبان هستيد و در کجا راحت‌تر مي‌توانيد درس بخوانيد. به ياد داشته باشيد که مديريت مکان، بسيار مهم است؛ زيرا تا شما نتوانيد در مکان مناسبي که به حضور در آن عادت داريد، مطالعه کنيد، مطلب زيادي ياد نخواهيد گرفت و اين موضوع باعث هدر رفتن وقت و انرژي شما خواهد شد.

5- مديريت مقاطع

کنکور، مقاطع مختلفي دارد. مقطع تابستان سال قبل کنکور، مقطع عيد نوروز، مقطع خرداد ماه يا دوران جمع‌بندي که هر يک از اينها به مقاطع طلايي کنکور معروفند. داوطلب، بايد مقاطع مهم کنکور را بشناسد تا بتواند به خوبي براي آن مقاطع برنامه‌ريزي کرده و آنها را مديريت کند؛ مثلاً اگر داوطلب، دوران جمع‌بندي خردادماه را به خوبي نشناسد و نداند که در اين دوره چه بايد بکند، مطميناً نمي‌تواند از مطالعه خود بهره کافي ببرد.

6- مديريت روابط

وقتي يک دانش آموز براي کنکور آماده مي‌شود، يکي از مواردي که بايد حتماً آن را مديريت کند روابط داوطلب با دوستان، خانواده و فاميل است. اين روابط اگر مديريت نشود و زمان مشخصي نداشته باشد، باعث مي‌شود تا زمان و انرژي زيادي از داوطلب گرفته شود. شايد شما هم از جمله کساني باشيد که نمي‌توانيد به سادگي به ديگران «نه» بگوييد، و به همين دليل، قسمت عمده‌اي از وقت خود را صرف انجام کارهايي مي‌کنيد که به دليل خجالت يا رودربايستي يا دلايل مشابه پذيرفته‌ايد. در چنين شرايطي، تلاش براي بهبود مهارت مديريت روابط، باعث مي‌شود تا شما وقت کمتري را صرف رابطه با ديگران يا انجام کارهايشان کنيد. براي روابط خود برنامه خاصي داشته باشيد تا در اين دوره مهم به لحاظ کمبود وقت ضرر نکنيد. سعي کنيد که از وقت‌هاي استراحت خود، بخشي را براي ديدن دوستان و فاميل اختصاص دهيد. براي گذراندن اوقات فراغت با خانواده نيز وقت‌هاي خاصي را در طول شبانه روز در نظر بگيريد. بعضي از داوطلبان عزيز گمان مي‌کنند که در اين دوره مي‌توانند به طور کلي با دوستان يا فاميل خود قطع رابطه کنند؛ اما در اين زمينه اصلاً افراط و تفريط درست نيست. اگر وقتي را با خانواده يا دوستان خود بگذرانيد يا در برخي از مهماني‌ها شرکت کنيد، حتماً اين موضوع در روحيه شما تاثير مثبتي خواهد گذاشت؛ پس مديريت روابط، بهترين شيوه کنترل اين روابط است؛ به گونه‌اي که به وقت و زمان شما صدمه نزند.

7- مديريت تلفن

امان از تلفن و موبايل و امان از کساني که نمي‌توانند مکالمات تلفني خود را کنترل کنند و امان از افرادي که مدام در حال پيام دادن هستند!! به خصوص الان که ابزارهاي ارتباط مجازي هم براي بسياري از افراد جذابيت دارد و بخشي از وقت آنها در دنياي مجازي، صرف پيام دادن يا ديدن فيلم و عکس در آنها مي‌شود. اگر مي‌خواهيد براي کنکور آماده شويد، حتماً بايد تکليف خود را از همين حالا با مکالمه‌هاي تلفني و موبايل خود و دنياي مجازي مشخص کنيد. سعي کنيد دوستانتان را عادت دهيد تا در دوره آمادگي براي کنکور، براي شما پيامک بزنند، و خودتان را عادت دهيد که زمان خاصي را براي جواب دادن به تلفن و خواندن اين پيام‌ها اختصاص دهيد. نکته ديگر اينکه اين مکالمات تلفني نبايد تاثير منفي بر ذهن شما در زمان مطالعه گذارد؛ يعني وقتي درس مي‌خوانيد، فقط درس بخوانيد، نه اينکه به اتفاق‌هاي روزمره از جمله مکالمات تلفني فکر کنيد.

8- مديريت خواب و استراحت

وقتي شروع به مطالعه براي آمادگي در کنکور مي‌کنيد، حتماً سعي کنيد که زماني را بين ساعات مطالعه براي استراحت خود در نظر بگيريد يا ساعات خواب و بيداري خود را تنظيم کنيد. بهترين زمان مطالعه از ساعت پنج صبح تا ساعت نه تا ده شب است؛ البته داوطلباني وجود دارند که معمولاً شب‌خوان هستند و شب‌ها يادگيري بهتري دارند. اگر مي‌توانيد، سعي کنيد تا صبح‌ها درس بخوانيد و شب‌ها را به استراحت بپردازيد. نگران نباشيد؛ زيرا بدن انسان در طي کمتر از يک ماه، به اتفاق‌هاي جديد عادت خواهد کرد؛ اما اگر نمي‌توانيد چنين شيوه‌اي را به کار بگيريد، از شيوه قبلي براي مطالعه خود استفاده کنيد.

9- مديريت احساسات

دوره آمادگي براي کنکور، دوره بسيار مهم و پر افت و خيزي است. شما در اين دوره، در شرايط خاصي قرار مي‌گيريد و ممکن است در زمان‌هايي خوب مطالعه کنيد و گاهي نيز اصلاً نتوانيد مطالعه کنيد و خوب درس بخوانيد؛ از طرف ديگر، گاهي ممکن است که شما به راحتي بتوانيد به همه يا بيشتر تست‌ها به خوبي پاسخ دهيد و گاهي اوقات هم اصلاً نتوانيد جواب تست‌ها را بدهيد و سرخورده و ناراحت شويد.

مهم‌ترين نکته قابل يادآوري در چنين شرايطي، اين است که شما احساسات خود را مديريت کنيد و به راحتي تسليم شرايط بد نشويد و افسرده نگرديد. سعي کنيد که استرس نداشته باشيد و در هر صورت، بسيار محکم و قوي، دوران آمادگي براي کنکور را پشت سر بگذاريد. مديريت احساسات و برخورد قوي با مسايل کنکور، بر آمادگي شما براي کنکور تاثير مثبت خواهد گذاشت. اگر شما پُرانرژي و با روحيه بالا باشيد، مطمين باشيد که يادگيري‌تان بهتر خواهد بود، و چون اميدوار هستيد، راحت‌تر به اهداف خود خواهيد رسيد؛ از طرف ديگر، نااميد شدن يا داشتن احساسات منفي درباره کنکور هم باعث کاهش توان و انرژي شما و دور شدن شما از اهدافتان خواهد شد.