نان به اشتهاي ديگران نخوريد !‏

‏بحثي راجع به نگرش به آينده تحصيلي براساس قضاوت ديگران

دهمين سالي است که کنکور مي‌دهد. هر سال وقتي رتبۀ کنکورش اعلام مي‌شود، با خود مي‌گويد: سال ديگر حسابي درس مي‌خوانم و حتماً رتبۀ سه رقمي مي‌آورم، و در ابتدا هم بيش از روزي 10 ساعت درس مي‌خواند، اما از آذر ماه به بعد، به مرور، کيفيت و کميّت مطالعه‌اش کاهش مي‌يابد و به‌تدريج، زمان مطالعه‌اش به يکي دو ساعت در روز مي‌رسد؛ تازه اين مدت کوتاه را هم با دلمردگي و کلافگي درس مي‌خواند و باز روز از نو و روزي از نو! وقتي از او مي‌پرسم که چرا مسير ديگري را براي آيندۀ خود انتخاب نمي‌کند، مي‌گويد: غيرممکن است. همه از من انتظار دارند که پزشک شوم. اصلاً بعد از اين همه خرج کردن پول و سرمايه و وقت گذاشتن، مردم چه مي‌گويند اگر پزشک نشوم؟!

سال گذشته، رتبه‌اش در گروه آزمايشي علوم تجربي، خوب شده بود، اما چون تمامي آرزو و هدفش، تحصيل در رشته پزشکي بود، انتخاب رشته نکرد و براي سال ديگر ماند. مي‌گفت: مطمين است که سال بعد، عکسش را به عنوان رتبۀ تک رقمي در سايت‌هاي خبري مي‌گذارند! امسال رتبه‌اش دو برابر پارسال شده است و غمگين‌تر از قبل، براي کنکور سال بعد برنامه‌ريزي مي‌کند!

ادامه نوشته

در خوابگاه چگونه زندگي کنيم؟ ‏

هر سال با اعلام نتايج نهايي آزمون سراسري، تعداد قابل توجهي از داوطلبان در مراکز آموزش عالي و دانشگاه‌هايي پذيرفته مي‌شوند که از محل سکونتشان فاصله دارد و بايد در خوابگاه‌هاي دانشجويي ساکن شوند و يا با تعدادي ديگر از دانشجويان، خانة دانشجويي بگيرند.

اين دسته از جوانان بايد بدانند که زندگي در خوابگاه يا در کنار تعداد ديگري از دانشجويان در خانه شخصي، با زندگي در کنار خانواده، متفاوت است و مسايل بسياري را بايد در نظر گرفت.

ادامه نوشته

براي موفقيت در آزمون، از برنامه‌ريزي غافل نشويد !‏

مي‌گويند سرعت آهو 90 کيلومتر در ساعت و سرعت شير 57 کيلومتر در ساعت است؛ اما چرا هنگامي که شير آهو را تعقيب مي‌کند، بسياري از اوقات او پيروز ميدان مي‌شود؟ تنها دليلش آن است که در اين مسابقة تعقيب وگريز، آهو مدام به پشت سر خود نگاه مي‌کند و شير، تنها و تنها، به هدف خود، يعني آهو، خيره مي‌شود.

اين مثال براي شما عزيزان کنکوري هم صدق مي‌کند. اگر مي‌خواهيد در اين مسابقة علمي پيروز ميدان باشيد، نبايد مدام به اشتباهاتي که در گذشته کرده‌ايد، فکر کنيد يا از اينکه نسبت به دانش‌آموزان قوي و آماده، پايۀ ضعيف‌تري داريد، نگران باشيد و به خود انرژي منفي بدهيد. بايد در اين مسابقه، مهم‌ترين رقيب خود را در مسير آمادگي براي آزمون سراسري، فقط و فقط، خودتان بدانيد؛ چرا که مقايسه کردن وضعيت درسي خودتان با ساير افراد، کار بسيار اشتباهي است. شما بايد اين نکته را مدّ نظر داشته باشيد که همۀ افراد شبيه هم نيستند؛ بنابراين، مقايسه وضعيت درسي‌تان با ساير رقباي خود در کلاس درس و مدرسه، اشتباه محض است. شما مي‌بايست نهايت تلاشتان را به کار ببريد تا نسبت به روز گذشته و هفتۀ قبل خودتان، عملکرد بهتري داشته باشيد؛ به همين خاطر، براي اينکه بتوانيد به اين نتيجه برسيد، نياز به دفتر برنامه‌ريزي درسي داريد.

داشتن يک دفتر برنامه‌ريزي باعث مي‌شود که شما در مورد نحوۀ درس خواندن، سرعت مطالعاتي، ساعت‌هاي مفيد و غيرمفيدتان، اطلاعات کافي داشته باشيد و با ثبت اين اطلاعات، بتوانيد روي آنها کار کنيد. درست مثل ورزشکار‌هاي حرفه‌اي که رکوردشان را ثبت مي‌کنند و براي بهتر کردن آن، تلاش مي‌کنند، يک دانش‌آموز که داراي هدف است نيز، با ثبت کردن ساعت مطالعه‌اش، تلاش مي‌کند که هر هفته‌اش بهتر از هفتۀ قبل باشد.

چگونه برنامه‌ريزي درسي کنيم؟

ادامه نوشته

حافظه خود را تقويت کنيد

گاهي برخي از عوامل محيطي همچون مدرسه، دانشگاه، محل‌کار، دوستان يا افرادي هستند که مرتباً زمان و انرژي‌تان را هدر مي‌دهند. ممکن است همين عوامل محيطي، عامل حواس‌پرتي و عدم‌ تمرکزتان نيز باشند. سعي کنيد که براي به حداقل رساندن حواس‌پرتي‌، عوامل مزاحم را شناسايي و کنترل کنيد و زمان‌هاي خاصي از روز را به آنها بپردازيد.

کارشناسان توصيه مي‌کنند که تمام روزتان را با جلسات، رويدادها و کارهاي روزمره به گونه‌اي پُر ‌نکنيد که براي استراحت وقت نداشته باشيد. قرار نيست که مدام در مسابقه ذهن‌مشغولي شرکت کنيد؛ زيرا ذهنتان نبايد هميشه و بي‌وقفه مشغول باشد. حتماً زماني را نيز به خودتان اختصاص دهيد تا به خاطر کار زياد، دچار خستگي و تنش نشويد.

سعي کنيد به مغزتان استراحت بدهيد و به جاي استفاده از گوشي يا خيره شدن به صفحه رايانه، با کمک بازي‌ها و سر‌گرمي‌هايي که نياز به تمرکز دارند و قدرت ذهني‌تان را افزايش مي‌دهند، مغزتان را فعال نگه داريد. همان طور که تمرينات فيزيکي سلامتي‌تان را حفظ مي‌کند و استرس را کاهش مي‌دهد، اين فعاليت‌ها نيز در حفظ سلامت مغزتان مؤثر است.

راه ديگر براي درمان فراموشي و تقويت حافظه، اطلاع از سوابق پزشکي خانواده‌ است؛ مثلا آيا در خانواده شما‌ سوابق اختلال تيروييد يا اختلالات ذهني بوده است؟ در مورد اوضاع سلامتي خود و سوابق پزشکي خانواده‌تان با پزشکتان بي‌پرده صحبت کنيد تا از ميزان احتمال وقوع اختلال حافظه خودتان آگاه شويد؛ به علاوه، عوارض جانبي بعضي از داروها نيز مي‌تواند روي حافظه تاثيرگذار باشد. در مورد داروهايي که مصرف مي‌کنيد‌‌ و احتمال وقوع اختلال حافظه در پي مصرف آنها، با پزشکتان صحبت کنيد.

فراموشي، عدم تمرکز و خستگي، ممکن است از عوارض يک اختلال روحي کشف نشده هم باشد. در اين زمينه بهتر است با يک روان‌شناس يا روان‌پزشک در مورد علايم افسردگي، اضطراب، استرس و عدم تمرکز صحبت کنيد.

در اين نوشتار، يادآوري اين نکته را خالي از لطف نمي‌دانيم که بيان کنيم يادآوري خاطرات خوش، خاطرات مهم و زمان‌هايي که خيلي خوشحال بوده‌ايد، حالتان را خوب مي‌کند. هر روز اندکي درباره‌ خاطرات خوب گذشته خودتان تامل کنيد. آنها منابعي هستند که به شما ثبات و انگيزه مي‌بخشند. به اين ترتيب مي‌توانيد از فراموشي خود جلوگيري کنيد؛ پس سعي کنيد که خاطرات خوب خود را با تعريف کردن آنها زنده نگه داريد. خاطراتتان را بنويسيد و از وقايع مهم زندگي‌تان‌ يادگاري تهيه کنيد و آنها را براي خودتان نگاه داريد.

رويدادها و اتفاقات ناخوشايند گذشته را فراموش کنيد و بيشتر با خويشاوندان مسن‌ترخود صحبت کنيد و تجربيات زندگي خودتان را با تجربيات والدين‌، پدر بزرگ، مادر بزرگ و بزرگترهاي فاميلتان مقايسه کنيد.

در خاتمه تاکيد مي‌شود که رژيم غذايي شما روي تمام اجزاي بدنتان، از جمله مغزتان، تاثير مي‌گذارد. با تغذيه‌ سالم و پرهيز از مصرف غذاهاي مضر، عملکرد بدن و مغزتان را تقويت کنيد و توانايي تمرکز و يادآوري خاطراتتان را افزايش دهيد. حتماً آبِ فراوان بنوشيد و خواب کافي داشته باشيد.

خواب کافي (بين هفت تا نه ساعت در شب) به ذهن و بدنتان اجازه مي‌دهد تا پيش از آغاز يک روز پرمشغله، استراحت کند و نيرويي تازه بگيرد. بي‌توجهي به خواب کافي، کاهش تمرکز، فراموشي و اثرات منفي ديگري در پي دارد که فعاليت‌هاي روزمره‌ شما را تحت تاثير قرار مي‌دهد.

به ياد داشته باشيد که نبايد براي انجام کارهاي اضافه يا کم‌اهميت، از ساعت خوابتان بکاهيد. به همان اندازه که حفظ تمرکزتان برايتان مهم است، بايد به خوابتان هم اهميت بدهيد.

حافظه خود را تقويت کنيد

(بخش اول)‏

سلام !

اگر احساس مي‌کنيد که همه چيز را فراموش مي‌کنيد يا حافظه‌‌ شما تحليل رفته است، نگران نشويد؛ بلکه به دنبال راه حل باشيد. براي هرکسي گاهي پيش مي‌آيد که انجام کار يا يادآوري رويداد مهمي را فراموش کند. فراموشي براي بسياري از افراد، بخشي از معضلات روزمره است. درمان فراموشي و تقويت حافظه هم، مانند هر مشکل ديگري، مي‌تواند راهکار و راه حل داشته باشد.

حتماً تا حالا براي شما هم پيش آمده است که کاري را که بايد انجام مي‌داديد، فراموش کرده‌، يا از قرار ملاقات‌ جا مانده باشيد. در روزهاي پُرمشغله، فراموشي، اتفاقي طبيعي‌ است. پيشگيري از اين اتفاق و تقويت و مراقبت از ذهن ، اين امکان را به شما مي‌دهد تا از زماني که در اختيار داريد، به‌ درستي بهره‌برداري کنيد.

به همان اندازه که فکر کردن به خاطرات مهم‌، آنها را در ذهنتان زنده نگه مي‌دارد، فکر کردن به کارهايي که بايد انجام دهيد نيز از فراموشي شما پيشگيري مي‌کند؛ پس، به عنوان يک راهکار، لازم است که زمان و فعاليت‌هاي‌ خودتان را سازمان‌دهي کنيد؛ به عبارت ساده‌تر، کارهايي را که بايد انجام بدهيد، يادداشت کنيد.

براي کمک به درمان فراموشي و تقويت حافظه، يک دفترچه يادداشت کوچک براي نوشتن کارهايي که بايد انجام بدهيد، همراه خودتان داشته باشيد. اگر در حال انجام کاري مهم حواستان پرت شد، نوشتن کاري که بعداً بايد انجام بدهيد، به شما کمک مي‌کند که راحت‌تر آن را به خاطر بياوريد.

اين کار را مي‌توانيد با استفاده از امکانات گوشي تلفن همراه يا ساير تجهيزاتي که در اختيارداريد، انجام دهيد.

اگر مشغول تحصيل، انجام کار يا هر فعاليت ديگر هستيد، سخت است که همه‌ وظايف، قرارهاي ملاقات و اتفاقات مهم روز، هفته و ماه را در ذهنتان نگه داريد. يک راهکار ديگر براي فراموش نکردن، يادداشت کارها و استفاده از تقويم است که به شما کمک مي‌کند کارهايي را که بايد در زمان و تاريخ معيني انجام دهيد، فراموش نکنيد. براي درمان فراموشي و به‌ ياد ‌آوردن رويدادهاي مهم کاري و خانوادگي، يک تقويم ماهانه در محل کار، منزل‌ يا گوشي‌تان داشته باشيد و زمان انجام کارهايتان را در آن علامت بزنيد.

گاهي براي دوري جستن از فراموشي، لازم است که تغييراتي را در عادت‌هاي خود ايجاد کنيد؛ مثلاً اگر هميشه فراموش مي‌کنيد که وسايل شخصي خود را کجا گذاشته‌ايد، يا قرار بوده است که امروز چه کارهايي را انجام دهيد، به عنوان يک راهکار، مي‌توانيد اين کار را به بخشي از فعاليت‌هاي روزمره‌تان تبديل کنيد و براي خودتان يک عادت جديد خلق کنيد.

راه ديگر غلبه بر فراموشي، آن است که از انجام کارها فرار نکنيد. ممکن است که انجام کاري را به دليل اينکه وقت‌گير است، جذاب نيست، پراسترس است يا به نظرتان زياد مهم نيست، به تعويق بيندازيد؛ اما وقتي موعد مقرر آن فرامي‌رسد، براي انجام دادنش دست‌ و پا بزنيد؛ زيرا آن کار را به‌ کلي فراموش کرده يا مدام پشتِ گوش انداخته‌ايد. وقتي انجام کاري را به تعويق مي‌اندازيد يا فراموش مي‌کنيد، دليل آن، تلفيقي از اجتناب فعال و فراموشکاري است. براي گريز از اين وضعيت، لازم است کارهايي را که هميشه فراموش مي‌کنيد، مشخص کنيد. ممکن است که فراموشکاري شما ناشي از طفره رفتن باشد. وقتي بفهميد از چه چيزها و کارهايي طفره مي‌رويد، کمتر آنها را فراموش مي‌کنيد و راهي پيدا مي‌کنيد تا اين عوامل استرس‌زا را از ميان برداريد.

برخي از افراد مدام از حواس‌پرتي، که سبب فراموشي مي‌شود، شکايت دارند. براي اينکه افراد دچار فراموشي ناشي از حواس پرتي نشوند، لازم است که عوامل حواس‌پرتي‌شان را شناسايي کنند.

در يک زندگي پرمشغله و پراسترس، ممکن است برخي از اعمالي که شما و ديگران انجام مي‌دهيد، حواستان را از انجام کارهايتان پرت کند.

برنامه‌ريزي

تنها شما مي‌توانيد براي خودتان برنامه‌ريزي کنيد ! ‏

بيشتر ما در اکثر اهداف و کارهايي که در نظر داريم به آنها برسيم يا انجام دهيم، اهل برنامه‌ريزي هستيم. ممکن است که اين برنامه‌ريزي، براي رفتن به مسافرت، مراسم عروسي، مهماني يا رسيدن به يک هدف ويژه باشد. اگر تا به حال براي هر يک از اين مسايل برنامه‌ريزي کرده باشيد، مي‌دانيد که چه کارهاي زيادي را بايد انجام دهيد، چه مراحلي را بايد براي رسيدن به نتيجه دلخواه طي و چه ريزه‌کاري‌هايي را بايد رعايت کنيد. در تعريف برنامه‌ريزي بايد گفت: برنامه‌ريزي، ايجاد يک طرح منظم و منسجم براي انجام امور در زمان تعيين شده و مشخص است. همگان از اهميت برنامه‌ريزي براي رويدادها و اتفاقات مهم زندگي مطلعند، اما با اين همه، برخي از اين برنامه‌ريزي‌ها، منجر به شکست مي‌شود؛ به همين دليل، گفته مي‌شود که مردم اغلب برنامه‌ريزي نمي‌کنند که شکست بخورند، بلکه در برنامه‌ريزي کردن شکست مي‌خورند ! کنکور نيز يکي از بزرگترين و مهم‌ترين اتفاقات زندگي هر فردي است؛ زيرا بيشتر افراد، از اين طريق، مسير و آينده زندگي، به خصوص شغل خود را انتخاب مي‌کنند. به خاطر اهميت کنکور، در اين مقاله سعي مي‌کنيم تا شما را با اهميت برنامه‌ريزي براي آمادگي و مطالعه منابع کنکور و نحوه اين برنامه‌ريزي، آشنا کنيم.

در هر کاري که مي‌خواهيد انجام دهيد، عملاً سه راه پيشِ روي شماست: يا بايد خودتان سبب روي دادن اتفاقات زندگي شويد، يا بايد کناري بايستيد و روي دادن آن اتفاقات را نظاره‌گر باشيد، و يا بايد از نحوه اتفاق افتادن آنها گيج و مبهوت بمانيد ! اگر مي‌خواهيد که هماهنگ و مطابق با اميال و اهداف خود زندگي کنيد، بايد در شمار آن گروه از افرادي باشيد که خود، سبب پيش آمدن رويدادها و چگونه روي دادن آن اتفاقات مي‌شوند؛ بنابراين، حتماً برنامه‌ريزي کنيد و اين برنامه‌ريزي را سنجيده و درست انجام دهيد و به آنچه در برنامه‌ريزي مدّ نظرتان بوده است، جامه عمل بپوشانيد. قبل از اينکه درباره نحوه برنامه‌ريزي براي کنکور، مطالبي بگوييم، بايد درباره اهميت برنامه‌ريزي مطالبي را عنوان کنيم:

ادامه نوشته

رشته‌هاي تحصيلي را چگونه بشناسيم؟

در اين مرحله، داوطلب بايد نسبت به شناخت صحيح و واقع‌بينانه از رشته‌هاي دانشگاهي مرتبط با گروه يا گروه‌هاي آزمايشي آزمون سراسري که در آن شرکت کرده است، اقدام کند تا، ضمن کسب آگاهي لازم و ‌اطلاعات کافي در زمينه رشته‌هاي مورد نظر، با آمادگي کامل و به دور از هرگونه هيجان ممکن، اقدام به انتخاب رشته‌هاي تحصيلي در موعد مقرر نمايد. به همين منظور، لازم است که داوطلب در مهلت اعلام نتايج اوليه نوبت دوم آزمون سراسري و انتخاب رشته، با ياري گرفتن از مواردي که به اختصار در سطور زير توضيح داده خواهد شد و جمع‌بندي نتايج شناخت خود از رشته‌هاي تحصيلي، که از طريق به کارگيري اين موارد و ... کسب مي‌کند، اقدام به انتخاب رشته نمايد.

مجموعه آثاري که در مورد معرفي رشته‌هاي تحصيلي دانشگاهي تاليف يا تدوين گرديده‌اند، پُرشمار نيستند، اما مطالعه همين عناوين محدود، غنيمت است و براي ما اين فرصت را فراهم مي‌آورد که در اين وقت کم، با مطالعه آنها شناختي نسبي از رشته‌هاي مورد نظر خود را به دست آوريم و هنگام پُرکردن فرم انتخاب رشته تحصيلي به صورت اينترنتي، مفاد اين کتاب‌ها را مدّ نظر داشته باشيم؛ بدين ‌منظور مي‌توان با مراجعه به کتابخانه‌هاي عمومي يا دانشگاهي و همچنين کتابفروشي‌هاي معتبر يا جست‌وجو در اينترنت، از عناوين منتشر شده در اين زمينه اطلاع پيدا نمود و اقدام به تهيه و مطالعه آنها کرد.

از ديگر منابع قابل استفاده و بسيار مفيد در زمينه انتخاب رشته‌هاي تحصيلي، پايگاه‌هاي اطلاع‌رساني (سايت‌هاي اينترنتي) دانشگاه‌هاي کشور است. خوشبختانه با گسترش روزافزون فناوري اطلاعات در کشور و به روز بودن اين پايگاه‌ها، مي‌توان با مراجعه به آنها، از آخرين اخبار و آگاهي‌هاي لازم در اين زمينه بهره‌مند شد و اطلاعات لازم را راجع به رشته‌هاي تحصيلي کسب کرد.

مراجعه به سايت دانشگاه‌ها مزاياي ديگري را براي داوطلبان نيز در بردارد؛ از جمله مهم‌ترين اين موارد آن است که داوطلبان مي‌توانند با پيشينه و تاريخچه تاسيس رشته‌هاي تحصيلي، گروه‌هاي آموزشي، دانشکده‌ها، پژوهشکده‌ها و مؤسسات تحقيقاتي وابسته به هر دانشگاه و خود دانشگاه و همچنين اعضاي هيات علمي، گروه‌هاي آموزشي و دانشکده‌ها و مراکز وابسته به دانشگاه مورد نظر خود و عناوين و دروس و واحدهاي درسي هر رشته و ... آشنا شوند و اطلاعات سودمندي را در اين موارد نيز به دست آورند.

دربارۀ رشته‌هاي تحصيلي مورد علاقه نيز مي‌توان با دانشجويان، استادان، فارغ‌التحصيلان يا شاغلان مرتبط با هر رشته، که آگاهي‌ها و اشراف لازم براي پاسخگويي به پرسش‌هاي داوطلبان در زمينه رشته تحصيلي، بازار کار رشته مورد نظر و ... داشته باشند، در اين فرصت کوتاه مذاکره کرد و اطلاعات کاملي را در زمينه‌هاي پيشگفته از آنها دريافت نمود.

همچنين داوطلب مي­تواند با مطالعه دقيق روي مجموعه‌اي از رشته‌هاي دانشگاهي مرتبط با گروه يا گروه‌هاي آزمايشي که در آن شرکت کرده و با در اختيار قرار دادن اطلاعاتي که تاکنون راجع به شناخت اين رشته‌ها کسب کرده است، به اعضاي خانواده (پدر، مادر، خواهر يا برادر)، به مشورت با آنها بپردازد و از آنها ياري بجويد. تجربه تحصيلي ساير اعضاي خانواده، به ويژه برادر يا خواهر بزرگتر، که به فاصله چند سال قبل از ما در يکي از رشته‌هاي تحصيلي مشغول به تحصيل بوده‌اند و در حال حاضر يا فارغ‌التحصيل رشته خود هستند و يا آنکه ترم‌هاي پاياني تحصيلات خود را مي‌گذرانند، نيز مي‌تواند در اين زمينه مشاور خوبي براي ما باشد و در اين امر راهگشا شود؛ همچنان که تجارب و دستاوردهاي پدر و مادر تحصيل‌کرده نيز در اين مورد، بسيار گرانبهاست و مي‌تواند ما را در چگونگي انتخاب رشته صحيح و شناخت رشته‌هاي تحصيلي ياري کند.

براي آشنايي با رشته‌هاي تحصيلي مختلف، مي‌توان از تجارب و آموخته‌هاي دبيران و مشاوران آموزش و پرورش نيز سود برد؛ زيرا اين افراد، به لحاظ مسؤوليت خطيري که در زمينه مسايل آموزشي در جامعه ايفا مي‌کنند، مي‌توانند در ارايه اطلاعات و آگاهي‌هاي مفيد در مورد انتخاب رشته‌ نيز به ما به بهترين شيوه ممکن ياري نمايند. اين قشر از جامعه، به خاطر سر و کار داشتن با چندين نسل از دانش‌آموزان با روحيات مختلف، گنجينه پُرحاصلي از تجارب ارزشمند در زمينه‌ها و گرايش‌هاي مختلف آموزشي و تحصيلي را همراه خود دارند که مي‌تواند سخاوتمندانه در اختيار داوطلبان آزمون‌هاي سراسري قرار گيرد و به آنها به طور قابل توجهي در زمينه انتخاب رشته ياري نمايد.

علاوه بر موارد پيشگفته، استفاده از هر مورد ديگري که بتواند به شناخت و آشنايي بيشتر و آگاهانه‌تر ما از رشته‌هاي تحصيلي منجر شود، نيز در اين زمينه مفيد فايده خواهد بود.

حاصل بحث آنکه، از آنجايي که انتخاب رشته، موضوعي حياتي در زندگي يک داوطلب آزمون سراسري به شمار مي‌آيد و با تمام ابعاد زندگي او سر و کار دارد، شناخت رشته‌هاي تحصيلي نيز ضرورت حياتي و انکار ناپذير براي وي به شمار مي‌آيد و بايد، ضمن شناخت دقيق آنها، در نهايت دقت و به بهترين شيوه ممکن، انتخاب رشته کرد؛ چرا که يک انتخاب نادرست، مي‌تواند بر آينده تحصيلي، شغلي و حتي گاهي بر زندگي خصوصي و شخصي هر يک از داوطلبان نيز تاثيرگذار باشد.

نکته مهم ديگر در زمينه آشنايي با رشته‌هاي تحصيلي، اين است که نبايد در حين انتخاب رشته، به رؤياپردازي مشغول شد و از واقعيت‌هاي موجود دربارۀ هر رشته، چشم‌پوشي و دوري کرد؛ بلکه بايد با واقع‌بيني، آينده‌نگري و دور انديشي هر چه بيشتر، در اين مورد اقدام نمود تا به نتيجه مطلوب خود دست پيدا کرد.

آخرين بررسي‌هاي علمي و پژوهشي در مورد انتخاب رشته تحصيلي، نشان مي‌دهد آن دسته از داوطلباني که براساس شناخت توانايي‌ها، مهارت‌ها، ارزش‌ها، استعدادها، علايق و ويژگي‌هاي شخصيتي خود، و همين ‌طور با اشراف کامل بر رشته‌هاي دانشگاهي و در نظر گرفتن تناسب آن رشته يا رشته‌ها با صفات فردي‌شان، اقدام به انتخاب رشته مي‌کنند، بسيار موفق‌تر از کساني هستند که فقط بر مبناي رتبه خود در آزمون سراسري يا القايات ديگران، و يا براي رسيدن به عناوين خاص و ... دست به انتخاب رشته تحصيلي مي‌زنند؛ بنابراين، تنها به منظور قبولي در دانشگاه يا رسيدن به عناوين خاص و ... انتخاب رشته نکنيد و علايق، توانايي‌ها و استعدادهاي خود را در اين انتخاب بسيار مهم زندگي‌تان، نيز در نظر داشته باشيد.

از اين روزها خوب استفاده کنيد

از اين روزها خوب استفاده کنيد

«بعد از کنکور »؛ طي يک سال گذشته، بارها و بارها اين عبارت را تکرار کرده‌ايد؛ زيرا مطالعۀ پي‌گير و مداوم براي نوبت‌هاي اول و دوم آزمون سراسري سال جاري، وقتتان را محدود کرده بود و نمي‌توانستيد به بسياري از کارهايي که به انجام آنها تمايل داشتيد، بپردازيد؛ کارهايي که به اين روزها موکول کرده بوديد؛ اما اکنون که فرصت لازم را داريد، انگار همۀ اشتياق و علاقۀ خود را براي انجام آن امور از دست داده‌ايد. تا يک ماه پيش، همۀ آرزويتان اين بود که هر چه زودتر کنکور بدهيد تا بتوانيد فيلم‌ها و سريال‌هاي مورد علاقه‌تان را بدون عذاب وجدان و نگاه‌هاي شماتت‌آميز والدين تماشا کنيد. مي‌خواستيد به سالن‌هاي ورزشي برويد و ساعت‌ها به ورزش مورد علاقه‌تان بپردازيد. مي‌خواستيد کتاب‌هاي غيردرسي بخوانيد يا با دوستانتان گپ و گفت داشته باشيد؛ اما حالا که فرصت مورد نظرتان رسيده است، حوصله پرداختن به هيچ کدام را نداريد و فقط منتظريد که هر چه زودتر نتايج اوليه نوبت دوم آزمون سراسري و رتبه‌ها را اعلام کنند تا از اين دلشوره و نگراني در بياييد.

اين احساس، طبيعي است؛ اينکه بعد از يک سال برنامۀ منظم و حساب شده، ناگهان احساس خلا کنيد و ندانيد که از زمان موجود چطور بايد استفاده کنيد، چيز عجيبي نيست. مشابه اين حس را افرادي که بعد از 30 سال کار، بازنشسته مي‌شوند، دارند؛ موقعيتي که اگر به آن توجه نشود، مي‌تواند به افسردگي فرد منجر شود؛ اما شما در اين دوران فترت، کارهاي بسياري براي انجام دادن داريد؛ کارهايي که هم نشاطتان را حفظ مي‌کند و هم آنکه براي شما لازم و مفيد است.

ادامه نوشته

راهکارهايي براي مطالعه

راهکارهايي براي مطالعه و برنامه‌ريزي تحصيلي

مرور دروس

مرور دروس، مهم‌ترين فعاليت مطالعاتي است؛ به‌خصوص اگر قرار باشد که کار شما با امتحان، ارزيابي شود. اگر مرور دروس را به طور منظم، از ماه‌ها قبل آغاز کرده بوديد، امروز تحت فشار قرار نمي‌گرفتيد؛ «اما کاري را که انجام نداده‌ايد، فراموش کنيد» و فقط به زماني که باقي مانده و در اختيار شماست، بينديشيد. پيشنهادهاي زير مي‌تواند به شما کمک کند تا از فرصتي که داريد، حداکثر استفاده را ببريد.

1- کيفيت مرور دروس مهم است، نه کميت آن

پس مؤثر بودن آن را در نظر داشته باشيد، نه فقط زمان آن را.

2- پاسخگويي به سؤالات را تمرين کنيد

امتحانات، توان پاسخگويي شما را به پرسش‌ها ارزيابي مي‌کند؛ بنابراين، هر چه بيشتر تمرين کرده باشيد، پاسخگويي به سؤالات، براي شما آسان‌تر خواهد بود.

3- فهرستي از سؤالات تهيه کنيد و با آنها تمرين کنيد

بهترين سؤال‌ها، سؤال‌هاي کوتاه و دقيق هستند. از افراد ديگر بخواهيد که از شما با آن پرسش‌ها امتحان بگيرند؛ ضمن آنکه «همراه با» دانشجويان ديگر کار کنيد، نه برخلاف آنها.

4- هر زمان به مطلبي که فراموش کرده‌ايد يا نمي‌توانيد آن را انجام دهيد، برخورديد، آن را «خبر خوش» تلقي کنيد !

وقتي بدانيد که دقيقاً مشکل کجا بوده است، در موقعيتي قرار خواهد گرفت که آن مشکل را از سر راه خود برخواهيد داشت. مشکل آنجاست که ندانيد که نمي‌دانيد؛ در آن صورت هرگز نخواهيد دانست.

5- هر بار که تمرين مي‌کنيد، پاسخ‌ها را به صورت کامل ننويسيد

پاسخ‌ها را فقط به صورت کوتاه و فشرده بنويسيد؛ بدين ترتيب، سؤالات بيشتري را مي‌توانيد پاسخ دهيد.

6- خود را گمراه نکنيد که چون در حال خواندن مطلبي هستيد، آن را مرور هم مي‌کنيد

خواندن را به حداقل برسانيد و بيشتر به فعاليت‌هاي مطالعاتي بپردازيد.

7- خلاصه‌اي از هر چه مي‌خوانيد و مرور مي‌کنيد، تهيه کنيد

سپس به کمک خلاصه‌ها مطالعه کنيد و به طور ذهني سعي کنيد که برخي از جزييات مطالب اصلي را بازسازي کنيد و مطالبي را که مي‌بايست فراگيريد، به مقادير قابل کنترل تقليل دهيد.

8- هر مطلب را «چند بار» مرور کنيد، نه فقط يک‌بار

هر چه بيشتر مطلبي از ذهن شما گذشته باشد، بهتر مي‌توانيد آن را درک کنيد و به خاطر بياوريد.

9- به دفعات کوتاه و مؤثر و با در نظر گرفتن زماني براي استراحت در فواصل، کار کنيد

دامنه تمرکز شما فقط براي چند دقيقه و نه چند ساعت دوام دارد و يادگيري فعالانه نمي‌تواند براي مدت طولاني تداوم داشته باشد (فقط فعاليت‌هاي نظام‌يافته‌اي چون نوشتن مقاله و گزارش مي‌تواند براي چندين ساعت متوالي انجام شود).

10- هر چه به امتحان نزديک مي‌شويد، روي پردازش آنچه هم اکنون مي‌دانيد، تمرکز کنيد

با مطالبي که آنها را ياد نگرفته‌ايد، درگير نشويد.

يک يادآوري نهايي: فقط دانستن مطالب کافي نيست، بلکه چگونگي پاسخگويي به سؤالات امتحاني است که تعيين کنندۀ نتايج امتحان شماست؛ بنابراين، همه چيز در مهارت شما در پاسخگويي به سؤالات امتحاني، خلاصه مي‌شود؛ پس تمرين کنيد !

راهکارهايي براي مطالعه و برنامه‌ريزي تحصيلي

بهره‌گيري از سؤالات

پس از برگزاري امتحانات، جمله اي کاش سؤالات را از قبل مي‌دانستم، سخن حسرت‌آميزي است که بسيار شايع و رايج است ! با برنامه‌ريزي مختصري مي‌توانيد تشخيص دهيد که سؤالات امتحاني چه مي‌تواند باشد. با تهيه يک بانک سؤال شخصي براي خود، به راحتي مي‌توانيد به اين مهم دست يابيد. اين کار را مي‌توانيد به کمک يک کتابچه جيبي يا روي کارت‌هاي فهرست شده انجام دهيد. همچنين مي‌توانيد نکاتي را نيز در قسمت ضميمه يا زير صفحه يا کارت‌هاي خود اضافه کنيد تا در هنگام نياز، اين نکات به ذهن شما يادآوري لازم را در اين زمينه بکنند. پيشنهادهاي زير به شما کمک خواهد کرد تا مطالب بانک سؤال خود را تهيه کنيد و از آنها استفاده لازم را ببريد.

1- بانک سؤالي براي خود بسازيد

با نگاهي به يک صـفـحـه از يادداشت‌هاي خود يا يک صفحه کتاب، از خود بپرسيد: واقعاً از من انتظار مي‌رود که با اين مطالب چه کنم؟ سپس سؤالاتي را که ممکن است از شما پرسيده شود، به صورت خلاصه و دقيق و به تعداد زياد بنويسيد. اگر در تمام دوره مطالعاتي‌تان بانک سؤال تهيه کنيد، خواهيد توانست به هر سؤال منطقي، پاسخ دهيد؛ بدين ترتيب، نه تنها سؤالاتي که در امتحان مي‌آيد، بلکه تمامي سؤالات، منطقي است.

2- سؤالاتي از نمونه‌هايي که در کلاس کار شده يا مطالعات خاصي که در کلاس انجام شده است، گردآوري و ذخيره کنيد

سؤالات را از پاسخ‌ها و کارهاي مربوط به درس، جدا کنيد؛ بدين ترتيب، به سؤالات پرداخته‌ايد، بدون اينکه خود را از شانس فکر کردن به پاسخ آنها محروم کنيد (اگر پاسخ سؤالات در معرض ديد باشد، چشم‌ها خود به خود به طرف پاسخ منحرف مي‌شود).

3- سؤالاتي از تکاليف منزل يا کارهاي تعيين شده از سوي استاد، گردآوري و ذخيره کنيد

چنين سؤالاتي، نمونه سؤالاتي هستند که در امتحان خواهد آمد. سؤالات را از راه حل‌ها و تکاليف خود جدا کنيد؛ به طوري که بتوانيد بدون آمادگي قبلي، از خود آزموني بگيريد.

4- سؤالات امتحانات قبلي را گردآوري و ذخيره کنيد. مي‌توانيد ترتيبي دهيد تا آنها را بخريد

بهتر است که هر چه زودتر اين کار را انجام دهيد؛ هر چند که در حال حاضر قادر به پاسخگويي به آنها نباشيد. در حقيقت، بسيار مفيد است که قبل از آماده کردن يک مبحث، سؤالات مربوط به آن درس را در ذهن خود داشته باشيد. انجام اين کار، توانايي و تسلطتان را نسبت به اطلاعاتي که شما را قادر به پاسخگويي به سؤالات مي‌کند، بالا مي‌برد.

5- از سرنخ‌ها و تذکرات و اشارات استادان خود استفاده کنيد

اغلب در کلاس احساس مي‌کنيد که بر مطلبي به شدت تاکيد مي‌شود. اين مطلب ممکن است سرنخي باشد که نشان مي‌دهد آن مطلب مهم است. زير و بم صدا، حالت چهره و تکرار يک مطلب، حاکي از اشاراتي است به مطالبي که ارزش توجه خاص دارد. اين سرنخ‌ها را به سؤال تبديل کنيد تا بتوانيد با استفاده از آنها خود را بيازماييد.

6- از تمرين‌ها و مسايل کتاب‌هاي درسي مرتبط و مناسب استفاده کنيد

از تمرين‌ها و مساله‌هاي کتاب‌هاي درسي مرتبط با دروسي که آنها را مطالعه مي‌کنيد، نيز استفاده کنيد؛ به خصوص نمونه‌هاي کار شده و حل شده آن. مراقب باشيد که به پاسخ‌ها نگاه نکنيد. نکات مربوط را جدا کنيد و به بانک سؤالات خود اضافه کنيد. همچنين ضميمه‌اي به آن اضافه کنيد تا به شما يادآوري کند تا در کجا بايد به دنبال راه حل سؤالات خود بگرديد.

7- براي طرح سؤال با همکلاسان خود کار کنيد

اگر سه نفر از شما پنج دقيقه بنشينيد و هر کدام ده سؤال مهم طرح کنيد و سؤالات طرح شده را بين خود ردّ و بدل کنيد، خيلي بيشتر از ده سؤال مهمي که به فکر خود شما رسيده است، سؤال کافي در دسترس خويش خواهيد داشت. اين سؤالات را نيز به بانک سؤال خود اضافه کنيد.

8- به کمک بانک سؤال، خود را بيازماييد

مي‌توانيد در ظرف چند دقيقه خود را بيازماييد؛ ضمن آنکه مي‌توانيد مدت طولاني‌تري را براي انجام اين کار در نظر بگيريد. فقط چند دقيقه لازم است تا نگاهي اجمالي به ۲۰ سؤال بيندازيد و ببينيد که به کدام يک از آنها نمي‌توانيد پاسخ دهيد. خيلي مفيد است که چنين سؤالاتي را بيابيد. حالا مي‌توانيد راه‌هاي مختلفي را براي دست و پنجه نرم کردن با آنها پيدا کنيد.

9- از ديگران بخواهيد تا شما را بيازمايند

اگر فرد ديگري از شما سؤال بپرسد، ديگر نمي‌توانيد خود را با گفتن من واقعاً مي‌توانم به اين سؤال پاسخ دهم، ولي ... گول بزنيد. هر زمان که امکان داشت، با همکلاسان خود کار کنيد، از يکديگر آزمون بگيريد و پاسخ‌هاي خود به سؤالات طرح شده را در معرض قضاوت يکديگر قرار دهيد.

10- امتحانات، آمادگي شما را در پاسخگويي به سؤالات اندازه‌گيري مي‌کند

از روز اول، بخشي از هر جلسه درس و مطالعه را به تمرين سؤالات اختصاص دهيد تا قادر به پاسخگويي به تمام سؤالات باشيد.

برگرفته از: 500 نکته درباره مطالعه. تاليف فيل ريس (1391). ترجمه بيتا عسگري. تهران. انتشارات مدرسه.